ภาควิชาวิศวกรรมเครื่องกล คณะวิศวกรรมศาสตร์และเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยศิลปากร ก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ.2545 และเริ่มดำเนินการเปิดสอนหลักสูตรวิศวกรรมศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาวิศวกรรมเครื่องกล ในปีการศึกษา 2546 เป็นหลักสูตรแรก โดยสำนักงานภาควิชาตั้งอยู่ที่ชั้น 4 ของอาคารคณะวิศวกรรมศาสตร์และเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยศิลปากร วิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์ จังหวัดนครปฐม

     ในปีการศึกษา 2552 ภาควิชาฯ ได้รับนักศึกษาในสาขาวิชาธุรกิจวิศวกรรม สำหรับบัณฑิตของสาขาวิชาธุรกิจวิศวกรรม สามารถประกอบอาชีพได้หลากหลาย เช่น ผู้ประกอบการด้านธุรกิจวิศวกรรม การรับเหมาก่อสร้าง รับติดตั้งเครื่องจักร ธุรกิจค้าส่ง-ปลีกสินค้าและวัสดุทางวิศวกรรม, เจ้าหน้าที่ฝ่ายบัญชีและการเงิน, เจ้าหน้าที่ฝ่ายจัดซื้อและบริหารสินค้าคงคลัง รวมทั้งเป็นผู้ช่วยวิศวกรในการประมาณการใช้พัสดุและครุภัณฑ์และติดต่อค้าขายกับต่างประเทศ เป็นต้น

     ในปีการศึกษา 2553 ภาควิชาฯ ได้รับนักศึกษาในหลักสูตรวิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต โดยมหาบัณฑิตในสาขาวิชาวิศวกรรมพลังงาน สามารถประกอบอาชีพได้หลากหลายเช่น วิศวกร ที่รับผิดชอบด้านพลังงาน นักวิจัย นักวิชาการ ที่ปรึกษา และอาจารย์ ฯลฯ นอกจากนี้ยังสามารถประกอบธุรกิจส่วนตัวได้

     ในปีการศึกษา 2556 ภาควิชาฯ ได้รับนักศึกษาในหลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิศวกรรมพลังงาน โดยดุษฎีบัณฑิตในสาขาวิชาวิศวกรรมพลังงาน มีความรู้ความสามารถในการประกอบอาชีพได้หลากหลาย เช่น นักวิจัย นักวิชาการ ที่ปรึกษา อาจารย์ วิศวกรผู้เชี่ยวชาญ ผู้รับผิดชอบด้านพลังงาน อีกทั้งยังสามารถเป็นเจ้าของกิจการในธุรกิจที่เกี่ยวกับวิศวกรรม เป็นต้น

     ในปีการศึกษา พ.ศ. 2561 ได้รับนักศึกษาในหลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาธุรกิจวิศวกรรม สำหรับมหาบัณฑิตของสาขาวิชาธุรกิจวิศวกรรม สามารถประกอบอาชีพได้หลากหลาย เช่น ผู้ประกอบการด้านธุรกิจวิศวกรรม นักวิเคราะห์ธุรกิจเชิงปริมาณ วิเคราะห์ต้นทุนทางวิศวกรรม วิเคราะห์นโยบายเพื่อสนับสนุนทางด้านธุรกิจวิสวกรรมของนโยบายภาครัฐ การบัญชีนิติเวช การวิเคราะห์ความเสี่ยง นักวิจัย นักวิชาการที่ปรึกษา และสามารถเป็นอาจารย์ได้

     ในปีปัจจุบัน พ.ศ. 2564 ภาควิชาฯได้ทำการเปิดหลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาวิศวกรรมเครื่องกล (หลักสูตรนานาชาติ) สำหรับบัณฑิตของสาขาวิชาวิศวกรรมเครื่องกล ให้เป็นวิศวกรที่มีความรู้ ความสามารถ และทักษะในการทำงานด้านวิศวกรรมเครื่องกลสามารถประกอบอาชีพได้หลากหลาย เช่น วิศวกรเครื่องกล วิศวกรระบบควบคุมอัตโนมัติ นักวิจัย นักวิชาการ ที่ปรึกษา และผู้สอน เจ้าของกิจการในธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับวิศวกรรม

ปรัชญาการศึกษามหาวิทยาลัยศิลปากร (update 9/3/64)
"จัดการศึกษาให้ผู้เรียนเกิดสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยใช้การศึกษาที่เน้นผลลัพธ์การเรียนรู้ โดยบัณฑิตเป็นผู้นำ ผสานศาสตร์และศิลป์ สร้างสรรค์คุณค่าสู่สังคม"

ปรัชญาหลักสูตร (update 9/3/64)
"มุ่งเน้นผลิตวิศวกรเครื่องกลที่มีความรู้ความสามารถในสาขาวิศวกรรมเครื่องกล ทั้งด้านทฤษฎีและปฏิบัติ รวมถึงด้านการวิจัยและพัฒนาทั้งในระดับชาติและนานาชาติ ตลอดจนเสริมสร้างคุณธรรมและจริยธรรมของบัณฑิตของมหาวิทยาลัยศิลปากร ซึ่งเป็นมหาวิทยาลัยแห่งการวิจัยและการสร้างสรรค์"

วิสัยทัศน์
1. ผลิตบัณฑิตทางวิศวกรรมเครื่องกล ที่มีความรู้ ความสามารถ มีคุณธรรมและจริยธรรม
2. เป็นเลิศทางวิศวกรรมเครื่องกล
3. เป็นศูนย์กลางทางวิศวกรรมเครื่องกลของภาคตะวันตก
4. เป็นภาควิชาที่เสริมสร้างความเข้มแข็งให้กับสังคมและชุมชน โดยอาศัยความรู้ทางด้านวิศวกรรมเครื่องกล


พันธกิจ
1. พัฒนาและถ่ายทอดความรู้ทางด้านวิศวกรรมเครื่องกล เพื่อเสริมสร้างบุคคลให้มีความรู้ในวิชาชีพ มีสติปัญญา ความคิดและความรู้สึกรับผิดชอบต่อสังคม
2. ค้นคว้าวิจัย และสร้างสรรค์ผลงานทางด้านวิศวกรรมเครื่องกล เพื่อความก้าวหน้าทางวิชาการ
3. ให้บริการทางวิชาการด้านวิศวกรรมเครื่องกลแก่สังคม เพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งแก่สังคม และพัฒนาความสามารถในการแข่งขันระดับชาติและนานาชาติ

วัตถุประสงค์หลัก
1. เพื่อผลิตบัณฑิตทางด้านวิศวกรรมศาสตร์ ผู้มีความสามารถและทักษะ ในการประกอบวิชาชีพด้านวิศวกรรมศาสตร์
2. เพื่อผลิตบัณฑิตผู้มีความใฝ่รู้และมีความสามารถ ในการพัฒนาและวิจัยด้านวิศวกรรมศาสตร์
3. เพื่อผลิตบัณฑิตที่มีจรรยาบรรณต่อวิชาชีพ มีความรับผิดชอบต่อหน้าที่ของตนเอง มีความคิดสร้างสรรค์ รวมทั้งมีความเป็นผู้นำและมีคุณธรรม